Ngày 30 và 31/1, Trung tâm Giáo dục và Phát triển (CED) kết hợp với Trung tâm Nghiên cứu phát triển bền vững (CSDS VN) tổ chức tập huấn cho các thầy cô giáo tại 5 trường THCS và THPT trên địa bàn Hà Nội về đổi mới dạy và học môn Giáo dục công dân, trong khuôn khổ dự án “Tăng cường giáo dục công dân cho giới trẻ”.
Các giáo viên môn Giáo dục công dân (GDCD) được hướng dẫn thiết kế chương trình và bài giảng cho từng khối lớp theo chủ đề lớn (gồm kiến thức của nhiều bài học trong SGK) thay vì theo từng bài học riêng lẻ.
Dự án “Tăng cường giáo dục công dân cho giới trẻ” tập trung vào nội dung quản trị nhà nước và bộ máy nhà nước. Theo đó, các nội dung có liên quan được giảng dạy trong môn GDCD từ lớp 7 đến lớp 12 với 6 chủ đề lớn (theo gợi ý của dự án) gồm: Bộ máy nhà nước cấp trung ương và cấp địa phương (lớp 7); Hiến pháp và pháp luật Việt Nam – Quyền Tự do ngôn luận và Quyền Tố cáo (lớp 8); Tham gia quản trị nhà nước (lớp 9); Vai trò của các tổ chức xã hội và cộng đồng – Quyền và Nghĩa vụ tham gia của thanh niên (lớp 10); Hệ thông chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (lớp 11); Thanh niên tham gia quản trị và xây dựng đất nước (lớp 12).
Thêm vào đó, bài giảng chú trọng vào các kĩ năng và thái độ của học sinh thể hiện qua sản phẩm (kết quả đầu ra) của môn học thay vì chỉ kiến thức thông qua điểm số của các bài thi. Thay vì học “chay” và làm bài kiểm tra sau khi hết môn thì học sinh sẽ trình bày các sản phẩm của cá nhân và nhóm theo yêu cầu của giáo viên. Các sản phẩm này có thể là bài thuyết trình, video, nhật ký học tập, inforgraphic… đáp ứng được các yêu cầu của giáo viên và đảm bảo đầy đủ về kiến thức của môn học.
Phương pháp dạy theo chủ đề và trình bày sản phẩm không phải mới, đặc biệt là với cách dạy tích hợp các môn học hay dạy học theo dự án. Nhưng điều mới là phương pháp này áp dụng cho môn GDCD vốn trước nay nhiều người cho rằng là môn học phụ, không nên mất nhiều thời gian để học. Trong khi đó, GDCD cũng đã trở thành một trong các môn thi tốt nghiệp THPT và quan trọng hơn là các kiến thức về pháp luật, nhà nước trong môn học này là vô cùng cần thiết, thậm chí có thể nói là căn bản đối với mỗi một người công dân. Điều này đã được phản ánh nhiều khi đa phần học sinh phổ thông, thậm chí sinh viên đại học không nắm được những kiến thức cơ bản về hệ thống chính trị, pháp luật của đất nước. Một phần vì thái độ chưa đúng đắn với môn học từ phía học sinh, phụ huynh nhưng phần lớn là do chương trình và cách dạy học vẫn còn khô khan, thiếu thực tế.
Để môn học gần gũi và hấp dẫn học sinh, dự án đã bổ sung các hoạt động thực hành, trải nghiệm trong thiết kế bài giảng. Theo đó, học sinh sẽ được trải nghiệm đóng vai các thành viên trong một buổi họp Quốc hội tại nhà Quốc hội hoặc áp dụng hình thức này tại trường học để giải quyết một số vấn đề thực tế liên quan đến học sinh, học tập, tới lứa tuổi của các em. Học sinh cũng sẽ được tạo điều kiện thăm quan Ủy ban nhân dân xã, nhà Quốc hội để hiểu hơn về bộ máy và hoạt động của nhà nước cấp địa phương và trung ương. Sau mỗi hoạt động thăm quan, trải nghiệm, học sinh sẽ có những sản phẩm theo yêu cầu của giáo viên đã phổ biến trước đó.
Các giáo viên đóng vai các đại biểu (ảnh trái) tham gia một phiên họp Quốc hội tại nhà Quốc hội với sự điều khiển của Chủ tịch Quốc hội (cô giáo ngồi giữa).
Để có thể tổ chức hoạt động đưa học sinh trải nghiệm, thăm quan, các thầy cô giáo phải thiết kế bài giảng đảm bảo được nội dung giảng dạy trong SGK cũng như số tiết dạy trong nhà trường. Các hoạt động trải nghiệm, thăm quan có thể là hoạt động ngoài giờ, cuối tuần.
Dự án “Tăng cường giáo dục công dân cho giới trẻ” đã nhận được sự hợp tác của Văn phòng Quốc hội trong việc đưa học sinh thăm quan, trải nghiệm tại nhà Quốc hội cũng như hỗ trợ cán bộ tư vấn về kiến thức, chuyên môn và tổ chức các hoạt động. Ông Hoàng Minh Hiếu, Vụ trưởng Vụ Thông tin – Văn phòng Quốc hội cho biết đơn vị đã từng có kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm về Quốc hội cho học sinh, sinh viên qua việc thực hiện dự án “Quốc hội trẻ Việt Nam” nên sẵn sàng tham gia hỗ trợ.
Cán bộ Văn phòng Quốc hội thuyết minh về các tư liệu trong phòng truyền thống của Quốc hội. Đây cũng là hoạt động học sinh được tham gia khi thăm quan nhà Quốc hội.
Dự án “Tăng cường giáo dục công dân cho giới trẻ” nhằm thúc đẩy sự tham gia tích cực của công dân, tăng cường hiểu biết, tiếp cận thông tin và tính minh bạch, thúc đẩy tinh thần công dân tích cực thông qua cải thiện việc dạy và học giáo dục công dân ở các trường phổ thông. Dự án được Trung tâm Nghiên cứu Phát triển bền vững (CSDS) phối hợp với Trung tâm Giáo dục và Phát triển (CED) triển khai ở Hà Nội từ 9/2017 tới tháng 7/2018.
